Những năm qua, công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Thực hiện các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, các ngành chức năng, chính quyền địa phương tích cực thanh tra, kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm trong khai thác, kinh doanh, vận chuyển tài nguyên khoáng sản trái phép. Qua đó, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, từng bước thiết lập trật tự trong khai thác, chế biến, sử dụng và bảo vệ tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.

Tàu hút cát trên sông Luộc

Tuy nhiên, tình trạng khai thác, mua bán tài nguyên khoáng sản, nhất là cát sông, đất làm gạch, ngói trái phép, không rõ nguồn gốc vẫn còn diễn ra ở một số nơi. Tình trạng khai thác cát trái phép trên các tuyến sông Hồng, sông Luộc; mua bán, vận chuyển cát không có nguồn gốc, giấy tờ hợp pháp chưa được ngăn chặn triệt để. Các tàu hút cát thường hoạt động tại khu vực giáp ranh với các tỉnh Hà Nam, Thái Bình và thành phố Hà Nội, hút cát vào ban đêm, lúc vắng mặt lực lượng chức năng. Tại các huyện Khoái Châu, Kim Động, thành phố Hưng Yên còn tồn tại nhiều bến bãi, tập kết kinh doanh vật liệu xây dựng trái phép, không nằm trong quy hoạch. Không ít cơ sở sản xuất gạch, ngói mua đất canh tác của dân để khai thác làm vật liệu xây dựng trái phép, gây ra những hệ lụy.

 

Vừa qua, người dân xã Đức Hợp (Kim Động) phản ánh: Công ty TNHH xây dựng thương mại Tân Việt Hưng trên địa bàn xã Hùng An (Kim Động) bơm cát vào lấp những ao, thùng đấu trước đây công ty đã khai thác làm nguyên liệu sản xuất gạch, làm ảnh hưởng đến sản xuất của người dân. Khu vực này trước đây có một phần là diện tích đất canh tác của nông dân xã Hùng An, Công ty TNHH xây dựng thương mại Tân Việt Hưng mua lại để lấy đất sản xuất gạch. Khi khai thác đất, công ty đào sâu thành những ao, thùng đấu ngay gần sông Hồng rất nguy hiểm. Trong quá trình bơm cát để lấp những ao, thùng đấu trên đã làm sạt lở đất, ảnh hưởng đến sản xuất của người dân xã Đức Hợp. Được biết khu vực ao, thùng đấu mà công ty bơm hút cát trước đây đã xảy ra tai nạn thương tâm, 2 em học sinh ở xã Đức Hợp xuống tắm bị chết do đuối nước. 

 

Hiện nay, nhiều cơ sở sản xuất gạch, ngói trên địa bàn tỉnh chưa có vùng nguyên liệu được cấp phép mà sử dụng nguồn nguyên liệu không rõ nguồn gốc hoặc mua, khai thác đất trái phép để làm nguyên liệu sản xuất. Trong khi đó, ngoài việc tự ý nhượng, bán đất canh tác, một số hộ dân lợi dụng việc chuyển đổi cây trồng, cải tạo ruộng làm trang trại để lấy đất bán cho các cơ sở sản xuất gạch, ngói. Điều đáng nói là tại một số địa phương, chính quyền cấp xã cho các tổ chức, cá nhân thuê đất để khai thác cát, đất và làm bến bãi tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng không đúng thẩm quyền; buông lỏng công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản dẫn đến tình trạng khai thác tài nguyên khoáng sản lãng phí, bừa bãi, không hiệu quả, gây thiệt hại về kinh tế và các hệ lụy về xã hội.

Khuc vực khai thác cát làm nguyên liệu của Công ty TNHH xây dựng thương mại Tân Việt Hưng (xã Hùng An, Kim Động)

Để chấn chỉnh, khắc phục tồn tại trên, các cấp, ngành chức năng cần triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị số 09/CT-UBND ngày 2.8.2016 của UBND tỉnh về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản để nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người đứng đầu các cấp, ngành và ý thức chấp hành pháp luật của người dân. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý kiên quyết, triệt để các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép, mua bán, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản không có nguồn gốc, giấy tờ hợp pháp. Nghiêm cấm các cơ sở sản xuất gạch, ngói sử dụng đất làm nguyên liệu không rõ nguồn gốc. Các tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản có trách nhiệm bảo vệ khoáng sản trong diện tích được cấp phép, thực hiện nghiêm các quy định của giấy phép và các quy định khác của pháp luật có liên quan. UBND các huyện, thành phố kiểm tra, xử lý dứt điểm đối với UBND các xã cho thuê đất không đúng thẩm quyền để khai thác cát, đất và làm bến bãi tập kết vật liệu xây dựng; chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép theo thẩm quyền.

 

Cùng với những biện pháp trên, các địa phương khuyến khích, phát động nhân dân tham gia phát hiện, ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép; xử lý nghiêm cán bộ, công chức bao che, tiếp tay cho hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.