Nỗ lực, quyết tâm phục hồi nhanh và phát triển bền vững

Cùng dự có các Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam và Lê Văn Thành.

Phát biểu ý kiến khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, ngày 5/1, Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến với các địa phương về tình hình phát triển kinh tế-xã hội năm 2022, đến nay, tròn 3 tháng sau hội nghị này, chúng ta đánh giá việc triển khai công tác năm 2022 dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan Quốc hội, sự vào cuộc chủ động, tích cực của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp dưới sự điều hành của chính quyền các cấp. Chúng ta cần nhìn lại để đánh giá xem đã làm được những gì, chưa làm được gì, nguyên nhân, rút ra bài học lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành từ nay đến cuối năm 2022.

Tình hình hiện nay khác cách đây 3 tháng, đó là nổi lên vấn đề khủng hoảng, xung đột ở Ukraine, tác động toàn thế giới, trong đó có chính trị, quân sự, mối quan hệ các nước lớn, đặc biệt tác động nền kinh tế chung của thế giới, lạm phát ở các nước tác động đến Việt Nam; giá cả các mặt hàng nguyên liệu sản xuất đầu vào quan trọng như nhiên liệu, nhất là xăng dầu.

Chúng ta chưa dự báo hết được tình hình, nhưng tại hội nghị ngày 5/1, đã khái quát được nét chính, đó là khó khăn, thách thức đan xen thời cơ, thuận lợi, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Việc dự báo nắm tình hình hết sức quan trọng. Chúng ta vẫn bám sát thực tiễn, điều hành linh hoạt phù hợp tình hình như vấn đề Ukraine; trong đó đã nỗ lực đưa khoảng 1.700 người Việt Nam khỏi Ukraine một cách an toàn, bài bản, chuyên nghiệp, nhân dân hết sức phấn khởi.

Đánh giá kết quả 3 tháng đầu năm, Thủ tướng nêu rõ, lạm phát có tăng so cùng kỳ, vẫn trong tầm kiểm soát, nhưng nguy cơ cao. Giá xăng dầu tăng chung mặt bằng thế giới. Chúng ta đã xử lý linh hoạt, phù hợp tình hình, có giải pháp tích cực. Vấn đề liên quan năng lượng là vấn đề lớn. Nếu tăng trưởng GDP năm nay đạt 6-6,5% thì tăng trưởng điện phải đạt trên dưới 10%.

Trong nước, những khó khăn nội tại của nền kinh tế cũng bộc lộ khi tình hình có biến động. Tình hình hoạt động vi phạm pháp luật liên quan bất động sản, đất đai, thị trường chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp đang nổi lên. Thủ tướng đã bàn với các cơ quan chức năng tiếp tục chỉ đạo, thanh tra, kiểm tra, giám sát những vấn đề liên quan để lành mạnh thị trường trong điều kiện khó khăn hiện nay. Trong lúc khó khăn, tội phạm  thường nổi lên. Chính phủ đã dự báo được tình hình và chỉ đạo việc này, ngăn chặn kịp thời liên quan đất đai, chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Phải thấy vấn đề này có tính quy luật của nó, để từ đó có giải pháp phù hợp.

Chúng ta triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội với quyết tâm phục hồi nhanh, phát triển bền vững, đang được Trung ương và địa phương triển khai tích cực. Những chỉ đạo cụ thể hóa Nghị quyết của Quốc hội đang được hình thành, đây là việc khó, do đó các cơ quan ở Trung ương đang có giải pháp kịp thời, hạn chế tối đa tác động xấu với mục tiêu cuối cùng là bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô các cân đối lớn, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ.

Các địa phương đang rà soát lại các thể chế, tiếp tục hoàn thiện thể chế theo tinh thần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Về hạ tầng, các bộ, ngành cũng đang tích cực, vào cuộc khí thế, tuy nhiên liên quan hạ tầng, việc giải ngân vốn đầu tư công, qua 3 tháng cải thiện chưa được nhiều, so cùng kỳ còn thấp hơn. Đây là bài toán đặt ra cần suy nghĩ, phải chăng do dàn trải quá không, chia cắt quá không, manh mún quá không? Vừa mất thời gian, công sức, thủ tục hành chính, giảm hiệu quả đầu tư công trong lúc cần tập trung vốn cho đầu tư công có trọng tâm, trọng điểm như Nghị quyết 01 của Chính phủ; đột phá về cải cách hành chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Việc này phải xem xét đã được chưa. Chúng ta đang tinh giản biên chế, nhưng gắn với nâng cao chất lượng, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; rà soát lại việc thực hiện Nghị quyết 01 xem thực hiện như thế nào.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung trí tuệ, nhìn lại những kinh nghiệm đã làm vừa qua, trên cơ sở đó đánh giá khách quan, trung thực, đúng tình hình, chỉ ra nguyên nhân được và chưa được, rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra giải pháp từ nay đến cuối năm để thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, cụ thể hóa Kết luận của Hội nghị Trung ương 4 tháng 10/2021.

Phát biểu ý kiến kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, kết quả đạt được trong quý I toàn diện, đồng bộ tại các địa phương đáng trân trọng trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều khó khăn. Đạt được điều này là do các địa phương thực hiện nghiêm túc đường lối chủ trương của Đảng, Nghị quyết các cấp, sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của các địa phương, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp. Sự phối hợp giữa địa phương với cơ quan Trung và địa phương với địa phương được làm tốt. 

Bên cạnh đó, chúng ta nhìn thẳng sự thật là còn nhiều rui ro, thách thức, hạn chế, đó là diễn biến dịch bệnh phức tạp, không được chủ quan, mất cảnh giá; áp lực lạm phát tăng cao; vấn đề giải ngân vốn đầu tư chậm; nợ xấu có nguy cơ tăng; thị trường bất động sản, chứng khoán tiềm ẩn rui ro, số doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể tăng; công tác quy hoạch triển khai chậm; đời sống một bộ phận nhân dân còn khó khăn; vấn đề biến đổi khí hậu, thiên tai, lũ lụt xuất hiện. Những thị trường lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ, châu Âu đang chịu tác động bởi các vấn đề liên quan như xung đột ở Ukraine, quan hệ các nước lớn, vấn đề vận tải. 

Bài học kinh nghiệm ở đây là các địa phương cần phát huy đoàn kết, thống nhất, tự lực, tự cường, xây dựng kinh tế tự chủ cho địa phương, góp phần đất nước tự lực, tự cường, xây dựng nền kinh tế tự chủ. Các địa phương huy động được đại đoàn kết toàn dân tập hợp chung quanh cấp ủy đảng, chính quyền, phát huy tối đa nội lực, tiềm năng của các địa phương, phục hồi nhanh và phát triển kinh tế bền vững. 

Các cấp lãnh đạo chính quyền trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được quy định phải chủ động tích cực hoàn thành nhiệm vụ được giao. Tiếp tục nâng cao kỷ luật, kỷ cương, cải cách hành chính, tạo môi trường thông thoáng cho doanh nghiệp, người dân. Giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội , đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng tiêu cực, nhất là liên quan chứng khoán, môi trường, trái phiếu...

Thủ tướng nêu rõ, dự tình hình quý II còn khó khăn, nhiều vấn đề chưa thể lường hết, nhất là tình hình liên quan lạm phát, giá cả xăng dầu, giá đầu vào nguyên vật liệu, vận tải, các thị trường đang bị thu hẹp. Cho nên chúng ta quyết tâm rồi phải quyết tâm hơn, cố gắng rồi phải cố gắng hơn nữa, tập trung cho trọng tâm, trọng điểm vì nguồn lực và thời gian có hạn, chọn trọng tâm, trọng điểm trên cơ sở đó lãnh đạo, chỉ đạo điều hành có trọng tâm, trọng điểm, chọn việc để làm, làm việc nào dứt việc đó, có tác động tích cực phát triển kinh tế-xã hội, đời sống nhân dân; không nên dàn trải, phân tán nguồn lực. 

Các địa phương cần tăng cường tính tự lực, tự cường hơn nữa như đầu tư công; sắp xếp lại, rà soát lại các nguồn lực, chia sẻ với Trung ương; Chính phủ cần liêm chính, công khai, minh bạch. Chính phủ nỗ lực làm tốt nhất ở mức có thể, ưu tiên những lĩnh vực, khu vực còn khó khăn. Các dự án trọng điểm, các dự án được xác định rồi, xác định tự lực, tự cường, điều chỉnh, rà soát lại là chính, không ỷ lại Trung ương. 

Tập trung làm tốt 12 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: chương trình phòng, chống dịch Covid-19, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội, các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thực hiện Kết luận của Hội nghị Trung ương 4 năm 2021, thực hiện các chỉ đạo về cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. 

Tập trung giữ vũng ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Các bộ, ngành, địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, nếu không hoàn thành phải kiểm điểm người đứng đầu, thực hiện điều chuyển vốn. 

Tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; tận dụng tốt các Hiệp định FTA, tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế; phát triển thị trường trong nước, phát triển thương mại điện tử, chống buôn lậu gian lận thương mại; Ngân hàng Nhà nước đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, giảm tiêu cực. Tăng cường thanh tra, giám sát, nắm tình hình liên quan bất động sản, trái phiếu, môi trường, chứng khoán. 

Cơ cấu lại, nâng cao sức cạnh tranh, cơ cấu lại doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng yếu kém, nâng cao khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp; cơ cấu lại ngành du lịch thích ứng tình hình mới; đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, thực hiện cam kết hội nghị COP26, Quy hoạch điện VIII, 

Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai. Đối với mưa lớn bất thường vừa qua, các bộ, ngành thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ khắc phục tốt. Coi trọng công tác phát triển văn hóa, giáo dục, đào tạo. Chúc trọng công tác an sinh xã hội, quan tâm chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân; quan tâm tập trung giải ngân các công trình hạ tầng y tế, giáo dục, các công trình đầu tư công. Tổ chức các hình thức dạy học phù hợp, an toàn. Khẩn trương tổ chức tiêm vaccine cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi; tiêm vét cho các đối tượng các cháu từ 12 đến dưới 18 tuổi. Cảnh giác, chủ động đối phó các chủng virus mới. Chủ động có giải pháp bảo đảm cung cầu lao động; rà soát, cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, Chủ tịch UBND dành thời gian, công sức trực tiếp chỉ đạo và tham gia ý kiến xây dựng hoàn thiện các pháp lệnh quy hoạch quốc gia, vùng. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Các cơ quan chức năng, địa phương, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền quan tâm công việc này. Rà soát thể chế, cơ chế liên quan đất đai, chứng khoán, môi trường, thị trường vốn, rà soát lại các lỗ hổng mà để xảy ra các sự việc; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. 

Giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Các địa phương nhất là các địa phương biên giới, hải đảo phải chủ đọng nắm tình hình, bảo đảm ổn định chính trị để phát triển kinh tế-xã hội, theo dõi sát diễn biến tình hình thế giới và khu vực, xử lý ngay. Tăng cường công tác thông tin truyền thông, tạo đồng thuận dư luân xã hội, đấu tranh phản bác các thông tin độc hại. Các cơ quan truyền thông dành nhiều thời lượng hướng dẫn nhân dân phòng chống dịch bệnh, phát triển kinh tế-xã hội, phát triển văn hoá ngang tầm phát triển kinh tế, chính trị...

Các dự án giao thông trọng điểm, tập trung chỉ đạo tốt công tác giải phóng mặt bằng, tạo yên tâm, tin tưởng cho nhân dân đến nơi ở mới bằng hoặc cao hơn nơi ở cũ, có như vậy nhân dân ủng hộ dự án. Làm tốt công tác quy hoạch, khai thác các mỏ nguyên vật liệu; xem xét kịp thời, phù hợp giá nguyên vật liệu đang biến động; chủ động lập các dự án đất lúa, rừng; đẩy mạnh công tác quy hoạch.