Nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát

Sáng 27/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024. 

Nâng cao hiệu quả phối hợp, đảm bảo tính khách quan, độc lập

Tham gia đóng góp ý kiến, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Đoàn Hưng Yên) cho rằng, hoạt động giám sát của Quốc hội trong thời gian qua đã có nhiều bước tiến tích cực, nhiều tiến bộ rõ rệt, có nhiều thay đổi trong cách tiếp cận, cách thức tổ chức, tiến hành công việc, được cử tri và nhân dân đánh giá cao. Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác giám sát vẫn còn một số điểm hạn chế cần khắc phục để tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động quan trọng này. 

Theo đại biểu, cần quan tâm, làm tốt hơn nữa công tác chuẩn bị giám sát, đề cương xây dựng báo cáo giám sát cần chi tiết, yêu cầu báo cáo cụ thể các nội dung giám sát, thành lập tổ công tác, giúp việc của đoàn giám sát là những cán bộ, chuyên gia, các đại biểu Quốc hội có chuyên môn sâu về lĩnh vực giám sát. 

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần tích cực thu thập các kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán về nội dung giám sát. Sau giám sát, phải ban hành kết luận Nghị quyết của cuộc giám sát, Nghị quyết kết luận giám sát phải nêu cụ thể các kết quả 

Ngoài ra, trong quá trình giám sát, nếu phát hiện có vi phạm, đoàn giám sát cần báo cáo kịp thời với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội để chuyển vụ việc sang cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024. Ảnh: TH.

Đồng quan điểm, đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn TP.Hà Nội) cho rằng cần tiếp tục phân định rõ, nâng cao tính đồng bộ, sự kế thừa trong hoạt động giám sát của Quốc hội với hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra, điều tra của các cơ quan khác trong hệ thống chính trị; nâng cao hiệu quả phối hợp, điều phối giữa các cơ quan để nâng cao hiệu quả giám sát, đảm bảo tính khách quan, độc lập; tiếp tục hoàn thiện cơ chế theo dõi, đánh giá việc thực hiện kết quả giám sát.

Bên cạnh đó, về công tác bảo đảm các điều kiện thực hiện giám sát, đại biểu phân tích kinh nghiệm cho thấy, yếu tố này ảnh hưởng lớn tới chất lượng giám sát, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế làm việc của tổ giúp việc, tổ công tác, hoạt động của các chuyên gia, sự tham gia của các cá nhân, tổ chức liên quan trong công tác giám sát.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hài Dương) nhận định, đối với các cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai tại các Đoàn đại biểu Quốc hội nhiều khi còn áp lực về thời gian do không tính đến tính thời điểm của hoạt động giám sát. Điều này có thể gây ra những khó khăn nhất định trong khâu thực hiện của các Đoàn đại biểu Quốc hội.

Trên cơ sở đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị kế hoạch giám sát gửi các Đoàn đại biểu Quốc hội cần được tính toán kỹ hơn về thời gian và về thời điểm để tạo điều kiện cho các Đoàn đại biểu Quốc hội hoàn thành tốt nhất hoạt động giám sát của mình.

Giám sát việc thực hiện lời hứa của các vị Bộ trưởng, trưởng ngành

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Đoàn Kiên Giang) ghi nhận giám sát chuyên đề đã có nhiều, có nhiều đổi mới trong công tác tổ chức thực hiện, nhờ đó đạt hiệu quả kết quả tích cực. Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ ra trong tổ chức thực hiện của mỗi chuyên đề giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn có những bất cập như vừa phân công cho Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức giám sát vừa phân công cho Thường trực Hội đồng nhân dân tổ chức giám sát. Như vậy, cùng một lúc, cùng một chủ đề và cùng một đơn vị chịu sự giám sát có 2 đoàn cơ quan dân cử tại địa phương giám sát. 

Mặt khác, tại các đơn vị, địa phương được chọn đến giám sát thực tế sẽ có 2 lần làm việc Đoàn giám sát Trung ương. Tại địa phương được chọn giám sát sẽ có đến 4 lần giám sát về cùng 1 vấn đề. Trong khi đó, Đoàn đại biểu Quốc hội tại địa phương còn tổ chức giám sát riêng, Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân cũng giám sát.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé, không phải tổ chức nhiều cuộc giám sát, nhiều cuộc làm việc là đem lại hiệu quả cho cuộc giám sát mà muốn nâng cao chất lượng giám sát thì phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của từng thành viên trong đoàn giám sát, phải nghiên cứu, phân tích, đánh giá cho trúng vấn đề, kiến nghị phù hợp và đeo bám để theo dõi việc giải quyết của cơ quan chức năng.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Đoàn Kiên Giang). Ảnh: TH.

Từ những vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi tổ chức thực hiện giám sát chuyên đề tại địa phương nên giao cho Đoàn đại biểu Quốc hội phối hợp với Thường trực Hội đồng Nhân dân giám sát chung mà không tách để tránh sự lãng phí trong công tác tổ chức. Đồng thời, kiến nghị với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi Đoàn giám sát Trung ương đến địa phương làm việc trực tiếp không nên giao cho Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức giám sát lần trước nữa để tránh sự trùng lặp trong hoạt động giám sát.

Đi vào nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Quốc Luận (Đoàn Yên Bái) bày tỏ thống nhất với chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội về Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.

Đại biểu Nguyễn Quốc Luận cũng đồng tình với chuyên đề giám sát tối cao về Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập từ khi ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.

Đại biểu đề nghị Quốc hội cần thực hiện giám sát 2 chuyên đề này để đánh giá khách quan, toàn diện kết quả đã đạt được, đặc biệt là chỉ rõ những khó khăn, tồn tại, hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân để đề ra giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP.Hồ Chí Minh) cho hay, hiện nay, tình hình kinh tế có dấu hiệu suy giảm, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường không ít, số lượng doanh nghiệp đăng ký mới cũng giảm. Vì vậy, đại biểu mong muốn Quốc hội chọn chuyên đề giám sát về “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.” 

Đại biểu Phạm Đình Thanh (Đoàn Kon Tum) đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo đẩy mạnh và thực hiện chặt chẽ hơn hoạt động giám sát việc chấp hành pháp luật về xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở cấp trung ương và địa phương. Theo đại biểu, việc văn bản quy phạm pháp luật được xây dựng, ban hành không đúng trình tự quy định, không phù hợp, thiếu tính khả thi, thậm chí có sai sót đang là những khó khăn, cản trở lớn cho hoạt động của doanh nghiệp. Đây cũng là cản trở rất lớn liên quan đến kết quả thực hiện nhiệm vụ của các cấp, các ngành trong thời gian vừa qua.

Đại biểu Phạm Đình Thanh cũng đề nghị tiếp tục quan tâm, giám sát việc thực hiện lời hứa của các vị Bộ trưởng, trưởng ngành, các thành viên của Chính phủ. Đây là vấn đề cử tri và nhân dân cả nước đặc biệt quan tâm./.