Gắn kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản

Từ những định hướng, chủ trương của tỉnh trong thu hút đầu tư các dự án sản xuất, chế biến nông sản, đến nay, toàn tỉnh có 3.900 cơ sở, trong đó có khoảng 100 doanh nghiệp, cơ sở có đăng ký kinh doanh đầu tư vào lĩnh vực bảo quản, chế biến, kinh doanh nông sản. Đối với cơ sở chế biến thóc, gạo, toàn tỉnh có hơn 1.600 cơ sở, trong đó có 15 cơ sở quy mô công nghiệp phục vụ thị trường tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Ngoài ra, toàn tỉnh có trên 1.000 cơ sở chế biến hạt sen, long nhãn, rau, củ, quả các loại, trong đó có 14 đơn vị chế biến rau, củ, quả (đóng lọ, đóng hộp) quy mô công nghiệp, sử dụng trang thiết bị như máy rửa, máy trà vỏ, nồi hơi, nồi thanh trùng. Trong lĩnh vực chăn nuôi, toàn tỉnh có khoảng 900 cơ sở giết mổ, sơ chế, chế biến sản phẩm từ động vật, trong đó có 5 đơn vị chế biến quy mô công nghiệp, 135 cơ sở sơ chế, chế biến nhỏ lẻ. Lĩnh vực thủy sản có 3 doanh nghiệp chế biến, trong đó, 1 doanh nghiệp chế biến sản phẩm từ thủy sản có quy mô công nghiệp, sử dụng công nghệ hiện đại.

Dây chuyền chế biến gạo tại Công ty cổ phần chế biến nông sản thực phẩm Hưng Yên (Ân Thi)

Nhằm nâng cao sản lượng phục vụ chế biến, năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh triển khai một số giải pháp như: Hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn, phối hợp cấp chứng nhận duy trì, mở rộng VietGAP cho 91 tổ chức, cá nhân tham gia với diện tích hơn 1 nghìn héc-ta trồng trọt, hơn 125 nghìn con gia súc, gia cầm và 125 lồng cá; 28 nghìn tấn rau, quả, thịt, sản phẩm chế biến từ thịt, thủy sản; 7,8 triệu quả trứng. Tư vấn chứng nhận, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng cho các tổ chức, cá nhân tham gia chuỗi sản xuất tiêu thụ an toàn; hỗ trợ trên 17.350 hộp chứa đựng sản phẩm (vải, nhãn, cam và một số sản phẩm chế biến), 253.450 tem nhận diện truy xuất nguồn gốc sản phẩm an toàn. Hỗ trợ biển hiệu quảng bá, giới thiệu sản phẩm; tư vấn xây dựng logo, nhãn hiệu, thiết kế bao bì, bảo hộ sở hữu trí tuệ và hỗ trợ bao bì sản phẩm để xây dựng thương hiệu; tư vấn công bố tiêu chuẩn sản phẩm chế biến. Hỗ trợ xây dựng hệ thống cấp, thoát nước, điện, hệ thống xử lý chất thải, lò sấy nông sản...

Mặc dù có những triển vọng tích cực, nhưng việc sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản còn nhiều hạn chế như: Quy mô sản xuất nhỏ lẻ; việc liên doanh, liên kết trong sản xuất, kinh doanh chưa nhiều và thiếu chặt chẽ; việc quy hoạch vùng sản xuất chuyên canh, tập trung ở một số địa phương chưa phát huy hiệu quả. Công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch phát triển còn hạn chế; phần lớn nông sản tiêu thụ và xuất khẩu ở dạng sơ chế, thô nên giá trị gia tăng thấp. Tỷ lệ sản phẩm sản xuất bảo đảm đúng quy trình VietGAP, an toàn còn thấp so với tổng sản lượng nông sản của tỉnh. Lượng nông sản được tiêu thụ thông qua kênh phân phối tại các thị trường lớn trong nước chỉ đạt khoảng 30 - 40%, số còn lại chủ yếu được tiêu thụ mang tính tự phát, do vậy, số lượng và chất lượng của nông sản không ổn định, thời gian và địa điểm bán hàng không cố định, khó khăn cho việc tiêu thụ và chế biến nông sản, giá trị và hiệu quả kinh tế chưa cao. Doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm, dẫn dắt và có tính quyết định chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp, nhất là trong khâu tiêu thụ sản phẩm, tuy nhiên, hiện nay các doanh nghiệp nông nghiệp trong tỉnh chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa đủ khả năng để dẫn dắt các chuỗi giá trị; thiếu sự hợp tác, liên kết giữa các doanh nghiệp nên ảnh hưởng đến quá trình sản xuất theo chuỗi, ổn định thị trường nông sản.

Để có những điểm chung cho sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản, thời gian tới, ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh tiếp tục phối hợp với các đơn vị xây dựng và phát triển mô hình sản xuất, tiêu thụ thực phẩm an toàn; khuyến khích, hỗ trợ cơ sở sản xuất đầu tư vào vùng sản xuất, áp dụng quy trình thực hành nông nghiệp tốt. Rà soát các chuỗi sản xuất, tiêu thụ nông, lâm, thủy sản hiện có và lựa chọn nâng cao thành chuỗi giá trị bền vững. Đẩy mạnh hoạt động kết nối, tiêu thụ sản phẩm chủ lực, thế mạnh của tỉnh nhằm mang lại giá trị kinh tế cao cho từng khâu trong chuỗi sản phẩm. Tăng cường thực hiện các cơ chế, chính sách của tỉnh nhằm khuyến khích tổ chức, cá nhân đẩy mạnh áp dụng công nghệ chế biến liên kết với các vùng sản xuất tập trung. Đồng thời, phối hợp rà soát nâng cao năng lực cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm thực phẩm, sản phẩm đạt OCOP (về thực phẩm) từng bước cải tiến nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm.