DOÃN NỖ (1393 – 1439)

Doãn Nỗ quê ở hương Cổ Na, nôm gọi là Kẻ Nưa, nay thuộc xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn, Thanh Hóa. Theo gia phả họ Doãn thì từ thời Lý, họ Doãn đã có người đỗ đại khoa, làm quan đến chức Thượng thư bộ Hình, hàm Thiếu phó, tước hầu.

Lăng mộ và đền thờ ông tại Phương Chiểu

Doãn Quyết là thân phụ của Doãn Nỗ, đậu tam trường, làm quan đến chức Cung hiển đại phu thời Trần mạt, sinh Doãn Nỗ năm Quý Dậu (1393).

Khi giặc Minh xâm lược, hương Cổ Na bị giặc tàn sát, còn 18 người chạy thoát, trong đó có Doãn Nỗ.

Khi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn, Doãn Nỗ đã sớm đến với nghĩa quân. Năm 1425, ông cùng Trần Nguyên Hãn mang quân đánh Tân Bình, Thuận Hóa thắng lợi, mở rộng đất đai về phía Nam, làm hậu thuẫn tiến quân ra Bắc.

Năm 1426, tiến quân ra Đông Đô, ông có mặt ở cánh quân phía Nam.

Khởi nghĩa thắng lợi, Doãn Nỗ được liệt vào hàng 52 tướng giỏi, được vinh phong Trụ quốc thượng tướng quân, tước Quan phụ hầu, Khai quốc công thần, được ban quốc tính.

Năm 1431, cùng vua dẹp giặc ở Tây Bắc.

Sau chiến tranh, ông làm quan trấn thủ Sơn Nam, được phong thực ấp ở Hương Chiểu, Tiên Lữ (nay thuộc xã Phương Chiểu, Tiên Lữ). Gia thất được di về nơi thực ấp.

Năm 1439, ông tạ thế tại Phương Chiểu, được triều đình và nhân dân địa phương an táng tại bản ấp, xây lăng và dựng miếu thờ. Nay còn lăng và miếu công thần tại Phương Chiểu. Có 3 câu đối, trong đó có câu ghi rõ:

Lam Sơn vận dực Lê hoàng thống

Khai quốc công thần Doãn tướng môn.

Tài liệu tham khảo:

- Thượng tướng quân Doãn Nỗ và dòng họ Doãn trong lịch sử.- H: QĐND, 1995.

- Kỷ niệm 600 năm ngày sinh Thượng tướng quân Doãn Nỗ/ Nhân Dân, 1973, ngày 17/12.

- Doãn Nỗ và dòng họ Doãn/ Văn hóa thể thao Hải Hưng.1994, số 1.