ASEAN cam kết nỗ lực thúc đẩy khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân

Đại sứ Đặng Hoàng Giang – Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ phát biểu tại phiên họp (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ)

Ngày 14/10, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) đã tổ chức Phiên thảo luận về chủ đề vũ khí hạt nhân tại Ủy ban Giải trừ quân bị và An ninh quốc tế. Bà Izumi Nakamitsu, Phó tổng Thư ký, Đại diện cao cấp của Tổng Thư ký LHQ về Giải trừ quân bị, đông đảo Đại sứ, đại diện các nước thành viên LHQ đã tham dự phiên họp.

Tại phiên họp, đại diện các nước ASEAN, Đại sứ Đặng Hoàng Giang – Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ nhấn mạnh: ASEAN tiếp tục coi trọng chủ nghĩa đa phương trong lĩnh vực giải trừ và chống phổ biến vũ khí hạt nhân, trong đó có vai trò trung tâm của Hiệp ước Cấm phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) trong cơ chế toàn cầu về giải trừ quân bị, chống phổ biến và sử dụng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

ASEAN hoan nghênh việc tổ chức Hội nghị Kiểm điểm NPT lần thứ 10, song lấy làm tiếc về việc hai hội nghị kiểm điểm lần thứ 9 và lần 10 đều không đồng thuận thông qua được văn kiện cuối cùng. ASEAN kêu gọi các nước tiếp tục ký, phê chuẩn để Hiệp ước Cấm thử hạt nhân (CTBT) sớm có hiệu lực. Bên cạnh đó, ASEAN ghi nhận Hội nghị lần thứ nhất các nước thành viên Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân (TPNW) tổ chức thành công, thông qua Tuyên bố và Chương trình hành động để thực hiện Hiệp ước.

Trưởng Phái đoàn Việt Nam cũng nhấn mạnh việc các nước ASEAN đề cao tầm quan trọng các khu vực phi vũ khí hạt nhân và ủng hộ các nỗ lực đóng góp của các khu vực phi vũ khí hạt nhân đối với cơ chế chống phổ biến và giải trừ quân bị, nhấn mạnh các nước sở hữu vũ khí hạt nhân cần cam kết không đe dọa và sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại các nước nằm trong các khu vực này.

Đại sứ Đặng Hoàng Giang tái khẳng định, ASEAN cam kết nỗ lực thúc đẩy khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân và vừa qua đã thông qua chương trình hành động 2023-2027 nhằm mục tiêu này.

Các nước ASEAN cũng nhấn mạnh hợp tác của ASEAN với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, trong đó có những hoạt động hợp tác cụ thể thời gian qua. Đại sứ nhấn mạnh cam kết của ASEAN đối với công việc của Ủy ban Giải trừ quân bị và An ninh quốc tế nhằm mục tiêu loại bỏ hoàn toàn loại vũ khí này.

Ủy ban Giải trừ quân bị và An ninh quốc tế, còn gọi là Uỷ ban 1, là một trong 6 ủy ban chính của Đại hội đồng Liên hợp quốc có chức năng xem xét, thảo luận về giải trừ quân bị, các mối đe dọa và thách thức đối với hoà bình và an ninh quốc tế, từ đó đề ra giải pháp phù hợp. Ủy ban 1 sẽ thảo luận 7 nhóm đề mục, trong đó có các vấn đề quan trọng như giải trừ và chống phổ biến vũ khí hạt nhân, cải tổ bộ máy giải trừ quân bị, tăng cường an ninh quốc tế, bảo đảm an ninh an toàn vũ trụ.Tại các đề mục này, các nước thành viên chia sẻ quan điểm quốc gia và giới thiệu các dự thảo Nghị quyết liên quan. Đề mục vũ khí hạt nhân là đề mục đầu tiên được thảo luận trong khuôn khổ Ủy ban 1.